![](/media/lib/455/n-szczeny-11c0c99949383945a0257c6950257042.jpg)
Po przybyciu kolonizatorów na Gwadelupie wyginęło wiele gatunków jaszczurek i węży
20 maja 2021, 10:38W ostatnich latach, gdy zaczęliśmy dowiadywać się, jak negatywny wpływ ludzie mają na środowisko naturalne, pojawił się pogląd o człowieku jako gatunku z natury niszczycielskim. Jednak dane z Gwadelupy jasno pokazują, że tryb życia rdzennych mieszkańców wspierał bioróżnorodność, a tryb życia Europejczyków działał wręcz odwrotnie
![](/media/lib/474/n-szympansy-b949dafe722909e6a8f321076f171b2d.jpg)
Nasi przodkowie zeszli z drzew, uciekając przed asteroidą
12 października 2021, 11:17Gdy przed 66 milionami lat asteroida zakończyła rządy dinozaurów na Ziemi i zabiła 3/4 gatunków zamieszkujących naszą planetę, wcześni przodkowie naczelnych i torbaczy byli jedynymi nadrzewnymi zwierzętami, które przeżyły zagładę, donoszą autorzy najnowszych badań. Jak przeżyły, skoro to gatunki nadrzewne były najbardziej narażone z powodu globalnej deforestacji wskutek masowych pożarów lasów spowodowanych upadkiem asteroidy?
![](/media/lib/504/n-7jelen-6edabcc9e65e3295bfef6ad5503b1176.jpg)
Najstarszy przykład kalendarza Majów znaleziony w fundamentach słynnej piramidy
20 maja 2022, 11:11Ponad 2000 lat temu w dzisiejszym San Bartolo w Gwatemali Majowie rozpoczęli budowę piramidy i siedmiu towarzyszących jej struktur. Kompleks „Las Pinturas” słynny jest ze wspaniałych malunków z późnego okresu preklasycznego, na których widać wpływy kultury Olmeków oraz wczesne pismo Majów. Teraz znaleziono coś jeszcze – fragment muralu z najwcześniejszym znanym nam użyciem kalendarza Majów.
![](/media/lib/530/n-yellowstone-47b1130c8ce5d3150c770d76d174ab2e.jpg)
Superwulkan pod Yellowstone zawiera 2-krotnie więcej stopionego materiału niż sądzono
5 grudnia 2022, 06:45Komora wulkaniczną pod Kalderą Yellowstone – jednym z największych wulkanów na świecie – zawiera niemal dwukrotnie więcej stopionego materiału skalnego niż dotychczas sądzono. Nie wpływa to jednak na prawdopodobieństwo erupcji. W ciągu ostatnich 2,1 miliona lat doszło do trzech potężnych erupcji tego wulkanu oraz całej serii mniejszych, z których ostatnia miała miejsce 70 000 lat temu.
![](/media/lib/169/n-strumienmagellaniczny-9ad91f764f2eb330415b83b267edcd54.jpg)
Po dziesięcioleciach poszukiwań znaleziono gwiazdy w Strumieniu Magellanicznym
14 lipca 2023, 09:28Po kilkudziesięciu latach poszukiwań astronomowie znaleźli gwiazdy w Strumieniu Magellanicznym. Ten strumień gazowych chmur o dużej prędkości rozciąga się na 600 000 lat świetlnych i znajduje w odległości około 180 000 lat świetlnych od Drogi Mlecznej. Zauważono go po raz pierwszy z 1965 roku, a w 1972 stwierdzono, że łączy on Wielki i Mały Obłok Magellana i jest z nimi powiązany. Pomimo tego, że – wedle obowiązujących teorii naukowych – w strumieniu powinny znajdować się gwiazdy, dotychczas jednoznacznie ich nie odnaleziono. Aż do teraz.
![](/media/lib/577/n-hagiasofia-19550973224dd9f84cb88db7ecc0e482.jpg)
Platforma Crowdsourcing Romeyka ma zachować język stanowiący pomost do starożytności
3 kwietnia 2024, 13:33Uruchomiona właśnie platforma crowdsourcingowa ma za zadanie uratować przed zagładą wyjątkowy język – pontyjski, zwany przez jego użytkowników ρωμαικά, czyli „rzymski”. Przymiotnik „rzymski” nie jest tutaj przypadkowy, gdyż jest to język, który stanowi pomost pomiędzy czasami współczesnymi, a greką, którą mówiono w cesarstwie wschodniorzymskim, zwanym przez nas Cesarstwem Bizantyńskim. Jednak jest to nazwa stworzona przez historiografię nowożytną. Sami mieszkańcy tego państwa zwali je Cesarstwem Rzymian. I właśnie z jego mieszkańcami i językiem łączy nas język pontyjski.
![](/media/lib/576/meerkat-0d1f8c676ab82bcceb24fbb6f0d93e35.jpg)
Wielka galaktyka radiowa i dżety plazmy 32 razy dłuższe niż Droga Mleczna
21 stycznia 2025, 08:59Astronomowie odkryli wielką galaktykę radiową ze strumieniami plazmy rozciągającymi się na odległość 32-krotnie większą niż średnica Drogi Mlecznej. Kosmiczna megastruktura o średnicy 3,3 miliona lat świetlnych została odkryta przez międzynarodowy zespół astronomów korzystających z południowoafrykańskiego teleskopu MeerKAT. Autorzy badań mają nadzieję, że rzucą one nieco światła na pochodzenie i ewolucję olbrzymich struktur we wszechświecie.
Spadek wzrostu przyczynia się do chorób serca i zgonów
12 grudnia 2006, 12:04Studium 4.213 starszych Brytyjczyków wykazało, że mężczyźni, którzy w ciągu 20 lat "kurczą się" o 2,54 cm lub więcej, częściej umierają w młodszym wieku. W ich przypadku zwiększa się też ryzyko choroby serca.
![Herb Hugona de Payns](/media/lib/16/1192274922_115994-2b0c157b5d5b64d9392e02949e389b11.jpeg)
Templariusze zostaną zrehabilitowani
13 października 2007, 11:24Wkrótce Watykan opublikuje zestaw wyjątkowych dokumentów. Będą to szczegółowe kopie akt z procesu templariuszy. Dokumenty te były niedostępne przez 700 lat.
![Morgan Sparks i tranzystor](/media/lib/27/1210244199_255457-39aea1239f549fdfc0f1b29292470473.jpeg)
Zmarł twórca tranzystora
8 maja 2008, 10:54W wieku 91 lat zmarł Morgan Sparks, twórca pierwszego gotowego do wykorzystania w praktyce tranzystora. Sparks przez 30 lat pracował w Bell Laboratories. Był on współpracownikiem Williama Shockleya, Johna Bardeena i Waltera Brattaina, którzy zbudowali pierwszy w historii tranzystor.